Alzheimer tedavisinde yapılan çalışmalar sonuç veriyor mu?
Onlarca yıldır, Alzheimer araştırmalarında gerçek bir tıbbi oyun değiştirici olmamıştı. Fakat son yapılan araştırmalarda bazı bilgiler elde edildi. FDA, yalnızca karışık klinik sonuçları olan tartışmalı bir ilacı onayladı.
Alzheimer ilaçlarındaki son gelişmeler ve hastalıktan muzdarip olanlar için geleceğin neler getirebileceği hakkında sizleri de bilgilendirmek istiyoruz.
Alzheimer Neden Tetikleniyor?
Geçtiğimiz onlarca yıl boyunca, Alzheimer için gerçek bir tedavi tanımlamaya yönelik araştırmaların çoğu, amiloid hipotezi adı verilen bir şeye odaklanıyordu. Takip eden yıllar boyunca, plakların ve düğümlerin, amiloid adı verilen bir proteinin sonucu olduğu anlaşıldı. Bu protein, sağlıklı bir şekilde vücutta var olan, bizim tam olarak anlayamadığımız sebeplerden dolayı bulunuyor. Nöronlar ve sinapslar yok ediliyor ve böylece bildiğimiz Alzheimer hastalığı semptomları tetikleniyor.
Ama işlerin zorlaştığı yer de burası olarak görülüyor. Alzheimer olduğu bilinen insanların beyinlerinde amiloid plakların bulunduğuna dair çok fazla tartışma bulunuyor. Ama sorulması gereken asıl soru şu: Nasıl bir rolleri var?
Bu plakların zehirli olduğuna ve nöronları yok ettiğine dair çok ikna edici bir teori bulunuyor. Eğer bu plakları temizleyecek bir ilaç tasarlarsanız, hastanın beyninin sağlıklı işlevini uzatırsınız. Ayrıca Alzheimer hastalığına neden olan şeyin bu plakların yukarısında olduğuna dair başka bir teori de bulunuyor.
Konuyla ilgili ünlü uzmanlar tarafından da çalışmalar yapılıyor. Bu faz 1 çalışmasından, hemen bir faz 3 çalışmasına, yani binlerce hastayı iki özdeş çalışmaya kaydettikleri bir çalışmaya dönüşüyor. Bu süreç hem çok uzun hem de çok pahalı. Bu sebeple de 2. Aşama atlanıyor ki bu aşama da genellikle insanların kavram kanıtı çalışması dediği bölümü kapsıyor. Ama aynı zamanda yatırım yapmadan önce bir tür 3. aşama denemesinin test edildiği nokta olarak da biliniyor.
Ancak 3. aşama, Biogen ya da Alzheimer topluluğunun umduğu gibi olmuyor.
İlaç, Milyon Dolarlara Mal Oldu
Şirketlerin yaptıkları açıklamalara göre çalışmalar durduruldu. Bağımsız veri gözlemcileri ise Biogen ile ilgili olarak şunları söylüyor: “Verilere baktık ve bazı analizler yaptık. Çok fazla matematiğe dayanarak, en olası sonucun beyhudelik olduğu sonucuna vardık.”
Fakat daha sonra Biogen, çalışmalarına tekrar bakıyor ve işe yaradığına karar veriyor. Hastalar, belirli testlerde plasebodan yüzde 20 daha iyi performans gösteriyor. Doğru zamanda doğru dozda uygulanan doğru insanlar, şirketin FDA'dan onay almaya çalışması için yeterli oldu.
Bu noktada önemli olan bir konu da şu: Biogen'in tam bir onay için başvurmuş olması, yani temel olarak FDA'dan Aduhelm almanın Alzheimer'ın etkilerini plaseboya kıyasla geciktirip geciktirmeyeceğine dair kanıtları tartmaları isteniyor.
Kullanılan ve üretilen bu ilaç ise milyon dolarlara mal oldu.
Lecanemab, Alzheimer’a Bakışı Değiştiriyor
Alzheimer söz konusu olduğunda her gün muhtemelen dün olduğunuzdan daha az kendiniz olduğunuzu hissedersiniz. Bu sebeple de hemen çözümünü bulmak istersiniz.
Lecanemab, Alzheimer hastalığı hakkındaki düşüncelerimizi değiştirmeyi vaat eden dokuz aylık bir dönemin gerçekten başlangıcıydı. Bu aşama 3 çalışması üst sıralarda yer alan bir başarı oldu. Bu çalışma hem hastaları hem de doktorları ciddi anlamda etkileyecek sonuçlara sahip.
Bu ilaç, Alzheimer hastalığının düşüşünü yavaşlatıyor gibi görünüyor. Ancak, alanın ve ilaç endüstrisinin erken evre Alzheimer hastalığına odaklandığını akılda tutmak son derece önemli.